คำอธิบายโองการที่ 115 จากบทอัลบะกอเราะฮ์
وَ للَّهِ المَْشرِقُ وَ المَْغْرِب فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَسِعٌ عَلِيمٌ (115)
ความหมาย
115. ทั้งทิศตะวันออกและทิศตะวันตกเป็นสิทธิของอัลลอฮฺ เพราะไม่ว่าสูเจ้าจะหันหน้าไปทางใด อัลลอฮฺทรงอยู่ที่นั่น แท้จริงอัลลอฮฺ คือผู้ทรงไพบูลย์ ผู้ทรงรอบรู้
สาเหตุของการประทานโองการ
อิบนิอับบาว กล่าวว่า โองการข้างต้นเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนกิบละฮฺ เนื่องจากกิบละฮฺของมุสลิมได้เปลี่ยนจากบัยตุลมุก็อดดัซ ไปสู่อัล-กะอฺบะฮฺ พวกยิวต่างปฏิเสธ และทวงติงมุสลิมว่า เป็นไปได้อย่างไรที่กิบละฮฺจะเปลี่ยนไป หลังจากนั้นโองการได้ถูกประทานลงมา และตอบพวกเขาว่า ทั้งทิศตะวันออกและทิศตะวันตกเป็นสิทธิของอัลลอฮฺ
คำอธิบาย ไม่ว่าสูเจ้าจะหันหน้าไปทางใด อัลลอฮฺทรงอยู่ที่นั่น
โองการก่อนหน้านี้กล่าวถึงพวกกดขี่ที่กีดขวางไม่ให้เข้ามัสญิด และพยายามที่จะทำลายล้าง ซึ่งในความเป็นจริง ถ้าหากพวกกีดขวางไม่ให้เข้ามัสญิด หรือกีดขวางไม่ให้เรียนรู้จักพระเจ้า มิได้หมายความว่าแนวทางแห่งการเคารพภักดีจะถูกปิดไปด้วย เนื่องจากไม่มีที่ใดบนโลกนี้จะปราศจากพระเจ้า พระองค์ทรงอานุภาพเหนือทุกสิ่ง และทรงอยู่ทุกที ไม่ว่าสูเจ้าจะหันไปทางใดก็จะพบพระองค์ทั้งสิ้น
จุดประสงค์ของตะวันออกและตะวันตก ในโองการมิได้บ่งชี้เฉพาะสองทิศเท่านั้น ทว่าเป็นการเปรียบเทียบให้เห็นทุกทิศ อีกนัยหนึ่งอาจกล่าวได้ว่า การที่กล่าวถึงตะวันออกและตะวันตกเป็นเพราะว่า ทิศแรกที่มนุษย์รู้จักคือ ตะวันออกและตะวันตก ส่วนทิศอื่น ๆ ถูกรู้จักเนื่องจากรู้จากทิศทั้งสองนั้นเอง
ประเด็นสำคัญ
1. ปรัชญาของกิบละฮฺ
กล่าวว่า พระเจ้าทรงอยู่ทุกที่ แล้วทำไมต้องหันหน้าไปทางกิบละฮฺ ...
การหันหน้าไปสู่กิบละฮฺมิได้หมายความว่า เป็นการกำหนดขอบเขตความเข้าใจเกี่ยวกับอาตมันบริสุทธิ์ของพระผู้เป็นเจ้า มนุษย์เป็นสรรพสิ่งที่มีเรือนร่าง ซึ่งจะต้องนมาซโดยหันหน้าไปด้านหนึ่ง พระองค์จึงมีบัญชาให้มุสลิมทั้งหมดนมาซ โดยหันหน้าไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อความเป็นเอกภาพในหมู่มุสลิม และเพื่อหลีกเลี่ยงความไม่เสมอภาค และความแตกแยกในหมู่มุสลิม ดังนั้น ทิศที่ถูกกำหนดให้ทุกคนหันไปสู่คือ กิบละฮฺ อันจุดที่มีความศักดิ์สิทธ์ และเป็นจุดเริ่มต้นของการเรียนรู้จักพระผู้เป็นเจ้า การหันหน้าไปทางกิบละฮฺ ประหนึ่งเป็นการเตือนความทรงจำเกี่ยวกับความเป็นเอกภาพของพระองค์
2. โองการกล่าวถึง พระพักตร์ของอัลลอฮฺ มิได้หมายความถึงใบหน้าของพระองค์ แต่คำว่า วัจฮุน ในที่นี้หมายถึง อาตมัน (ซาต) บริสุทธิ์ของพระองค์