ยะกนมกระดบ

ยะกีนมีกี่ระดับ?
ถาม ยะกีน (ความมั่นใจในพระองค์)มีกี่ระดับ?

ตอบ ยะกีนมีสามระดับด้วยกัน (พิจารณาจากโองการในซูเราะฮ์ตะกาษุรและโองการที่95ในซูเราะฮ์วากิอะฮ์)

ระดับแรกคือ อิลมุลยะกีน หรือความมั่นใจเชิงความรู้และสติปัญญา

ระดับที่สองคือ อัยนุลยะกีน หรือความมั่นใจเชิงภาพลักษณ์

ระดับที่สามคือ ฮักกุลยะกีน หรือความมั่นใจเชิงสัจธรรม


ตัวอย่างเช่น หากเราเห็นควันพวยพุ่งขึ้น ปัญญาของเราจะพิจารณาตามหลักเหตุและผล และจะได้ข้อสรุปอย่างมั่นใจได้ว่า "ที่นั่นย่อมมีไฟ" แม้ไม่ได้เห็นเปลวไฟด้วยตนเอง นี่คือ อิลมุลยะกีน

ถ้าหากเราเห็นเปลวไฟชัดๆด้วยตนเอง แล้วจึงเกิดความมั่นใจ นั่นคือ อัยนุลยะกีน

แต่ถ้าหากเรายื่นมือไปในเปลวไฟและสัมผัสได้ถึงความร้อนของไฟ นั่นคือ ฮักกุลยะกีน

จะเห็นได้ว่าทั้งสามระดับทำให้เกิดความมั่นใจในการมีอยู่ของเปลวไฟได้ทั้งสิ้น แต่ระดับความใกล้ชิดและการรับรู้นั้นต่างกันโดยสิ้นเชิง



จากหนังสือ ประมวลตัวอย่างจากตัฟซีรนู้ร เชคมุฮฺซิน กิรออะตี